Doğru Motorlu Testere Nasıl Seçilir ?
Motorlu testere almaya karar verdiniz. Ama nasıl bir şey alacağınıza bir türlü karar veremiyorsunuz. Ahmet Amca'ya sordunuz. "Nerden bileyim evladım, vaktiyle aldıydık işte" diyerek geçiştiri verdi konuyu. Yan komşuya sorsanız ya sizi ayıplayacak, ya yanlış bilgi verecek. Sonra onun dediğini de yapmazsanız bozulacak. Internette gezindiniz ama orada da parça parça, kafa karıştırıcı bilgiler var. Ancak nihayetinde işte yardım alacağınız, tam da aradığınız yerdesiniz şu an.
 |
| motorlu testere seçimi |
Merak etmeyin. Yazının sonunda kararınızı vermeniz için gereken bilgilere sahip olacaksınız. En azından, kafanızda artık ne istediğiniz ve ne aradığınız çok daha net olacak. Haydi başlayalım:
Kilit Sorular
Motorlu testere almadan önce kendinize sormanız gereken 5 adet kilit soru var.
Ne için kullanacağım
yakacak odun kesimi/ budama / ağaç devirme / ağaç bakımı / marangozluk / kereste / oymacılık / boylama, doğrama
Ne sıklıkla kullanacağım
yılda bir kaç gün / bir kaç hafta / belirli aylarda / sık sık / profesyonel olarak
Nerede kullancağım
bahçede / iç mekanda / kamuya açık alanda / otel, hastane vb yerde/ ormanda
Ne kadar tecrübeliyim
hiç kullanmadım / kullandım / tecrübeliyim
Hangi özelliklere ihtiyacım var
 |
| Anti-vibrasyon sistemi |
Kolay çalıştırma / hızlı zincir germe / zincir yağı ayarı / akıllı karbüratör / kompansatör sistemi / akıllı motor yönetim sistemi, dekompresyon valfi, anti-vibrasyon sistemi vb.
Tüm bu soruların detaylarına vakit kaybetmeden geçelim.
Son 50 yılda, doğrusunu söylemek gerekirse motorlu testereler çok fazla değişmediler. Hayat şartlarımıza, yaşam biçimi ve ihtiyaçlarımıza göre sadece fiziksel özellikleri değişti. Teknolojinin şu an için gittiği yeri kolaylıkla görebiliyoruz. Daha güçlü ama daha hafif, daha uzun çalışan ama daha az yoran, daha ergonomik, daha kompakt, daha kolay çalıştırılabilen, farklı bir çok özelliğe sahip, doğa dostu makineler üretim bantlarından çıkıyor. Ancak şuda unutulmamalı ki değişmeyen şey bu makinelerin tecrübesiz ve dikkatsiz ellerde hala çok tehlikeli oldukları.
Marka olan ve bilinen motorlu testere üreticileri özellikle bayi ağları üzerinden bu ürünleri satmayı politikaları haline getirmişler. Böylece yetkili bayiler kullanıcılara hem motorlu testerenin kurulumunu, hem çalıştırılmasını hemde kullanımını anlatmakla yükümlü olmaktalar. Ancak özellikle pandemi ile birlikte hızla yükselen online satış trendi, bu sektörde de kendini hissettirmekte. Online pazar yerlerinde onlarca farklı marka, onlarca sahte ve kopya ürün satışa sunuluyor. Bayilerin tavsiye ve önerileri göz ardı edilerek, satış bu mecralara kaymaya başlıyor. Onlarca çeşit arasından, sorulara yanıt verecek uzman biri de olmadan seçim yapmanız gerekebiliyor. Hal böyle olunca, size özel, ihtiyaçlarınız nezdinde bir motorlu testere seçmek daha da zor hale geliyor.
Amacım ne ?
Motorlu testereye ne için ihtiyaç duyduğunuzu belirlemeniz çok önemlidir. Hafif ve basit işler için çok kuvvetli bir motorlu testereye ihtiyacınız olmayacaktır. Olabildiğince temel özelliklere sahip bir motorlu testere işinizi görecektir; Bütçenize daha uygun, fiziksel olarak sizi yormayacak bir motorlu testere... Örneğin ısınma amacıyla veya şömine için yakacak odun kesimi amacıyla bir testere ihtiyacınız varsa veya bahçenize düşen dallardan kurtulmak, bahçenizde ki üç beş meyve ağacını budamak amacındaysanız çok güçlü bir motorlu testere ihtiyacınız yok demektir. Hafif sınıf bir motorlu testere (30cc ile 45cc aralığında güce sahip) işinizi görecektir. 
Yoğun bir meyve ağacı veya fındık bahçenizde budama yapmanız ve hatta 40cm çapına kadar ağaçları devirmeniz gerekiyorsa, ihtiyacınız biraz daha büyük bir silindir hacmine sahip yani biraz daha güçlü bir motor olacaktır. Orta sınıf motorlu testereler (50cc ile 55cc gücüne sahip) sizin bu ihtiyacınıza cevap verecektir.
Bu noktada bir ipucunu paylaşmakta fayda var: Hafif sınıf dışında ki benzinli motorlu testerelerde seçtiğiniz pala boyunun tam 2 katına kadar çapa sahip olan ağaçları devirebilirsiniz.
.jpg "STIHL Pala") |
| STIHL Light Pala |
Geçmişte pala boyu motorlu testere seçerken çok önemli bir kriterde olsa artık aynı motorlu testerede farklı pala boyları kullanıldığı için pala boyu seçim kriterinden çıkmıştır. Söylemek istediğim şu; 60cm çapında bir ağacı devirmek için güçlü sınıf bir motorlu testere seçerken 50cm palasıyla STIHL MS 382 seçmek zorunda değilsiniz. 45cm 'lik pala opsiyonuyla MS 362'de seçebilirsiniz. Veya pala boyuna göre seçim yaparsanız 45cm'lik palalarıyla MS 230 ile MS 362'yi aynı yere koymuş ve elma ile armutu kıyaslamış olursunuz.
Marangozluk işleriniz için bir motorlu testere bakıyorsanız keseceğiniz ahşabın kalınlığına göre bir motor gücü tespit etmeniz gerekecektir. Yukarıda odun kesme ile ilgili yazılanlar bire bir uygulanabilir. Marangozluk işleri için iç mekanda çalışacaksanız biraz sonra bahsedeceğimiz diğer kilit sorular daha da önem kazanacaktır.
 |
| STIHL MS 151 TCE |
Buz kesecekseniz yani oyma işlemini buzda yapacaksanız eğer elektrik kablosu sorun olmayacak ise daha rahat kullanacağınız elektrikli motorlu testereler tercih sebebiniz olacaktır.
Unutulmamalıdır ki, motorlu testereler her zaman çift el ile kullanılırlar. İster sağ ister sol elinizi kullanıyor olun, motorlu testere kullanırken sağ eliniz arka sapta ve gaz tetiğini kontrol eder, sol eliniz ise üst sapı tutar vaziyette olmalıdır. Bu durum genel güvenlik şartı olup değiştirilmez. Tek istisnası ise üstten saplı ağaç bakım testereleridir.
Ormanda çalışan, boylama, doğrama yapan kullanıcılar için güçlü sınıf motorlu testereler (60cc ve üzeri) tavsiye edilir. Daha kalın çaptaki ağaçları kesebilmek için daha büyük pala kullanabilen daha yüksek silindir hacimli motorlardır bunlar. Nitekim güçlü sınıf bir motorlu testere ile çok tercih edilmesede budama yapılabilirken, hafif sınıf bir testere ile ağaç devirme veya doğrama yapılmaz.
Ne kadar çok kullanacağım ?
Kilit ikinci sorumuz motorlu testerenizi ne kadar sık kullanacağınızdır ? Yılda sadece birkaç kez kullanacaksanız ve bütçeniz yüksek değil ise size elektrikli testere grubunu öneririm. (STIHL MSE 141 gibi). Böylece bakım maliyetlerinden kaçınmış olursunuz. Eğer biraz daha bütçeniz varsa veya kablo ile uğraşmak istemiyorsanız o zaman akülü motorlu testere seçeneğini düşünmelisiniz. (STIHL MSA 120, veya MSA 160 modelleri radarınızda olsun)
Haftada bir bahçe işleri için düzenli bir kullanım varsa ya güçlü bir elektrikli testere alacaksınız (MSE 190 veya MSE 210 gibi) veya priz problemi varsa akülü motorlu testere (STIHL MSA 200 gibi) tavsiye edebilirim.
Eğer sık sık motorlu testere ihtiyacınız oluyorsa yada profesyonel olarak testere kullanıyorsanız, artık güçlü sınıftan bir motorlu testere seçmenin vakti gelmiş demektir. STIHL MS 362 ile başlayarak MS 382 ve MS 661'e kadar hatta yüksek çapta ağaç devirme işiniz varsa sınıfında en güçlü MS 881'e kadar çıkabilirsiniz.
Şimdiye kadar yazılanları bir grafikte anlatmak istersek nasıl olur diye düşündüğümde aşağıda ki model sınıflandırması umuyorum oldukça işinize yarayacak.
Motorlu testereler farklı farklı insanlar tarafından kullanılabilir: Bahçıvanlar, peyzajcılar, ormancılar, ağaç bakım uzamanları, marangozlar, oyma işi yapanlar veya hobi kullanıcıları olarak adlandırılan ufak işlerde motorlu testere kullananlar. Her bir kullanıcı tipinin amacı bellidir aslında. Hatta bazen 2 yada 3 kullanıcı tipine de bürünebilirsiniz. Amacınızı ve bu amaca yönelik kullanım sıklığınızı belirlediğiniz anda aslında seçiminizin ne olacağı büyük çoğunlukla belirlenmiş oluyor. Sonra ki sorularımız nokta atışı yapabilmeniz için yardımcı sorular.
Nerede kullanacağım ?
Amacınızla çok paralel bir soru bu. Böylece seçiminizi teyit etmiş oluyorsunuz. Bir hobi kullanıcısı olarak şömine odunu ihtiyacınız için, ufak budama işleri için hafif sınıftaki testereler çok uygundur. Evinizin bahçesinde bir priz varsa benzinli motorlu testerelere göre daha kolay çalıştırılan, daha az masraflı ve daha az bakım ihtiyacı bulunan bir elektrikli testere işinizi görür. Komşuları rahatsız etmekten tedirgin oluyorsanız o zaman ya elektrikli yada akülü testere modellerine bakmalısınız. Aynı durum otel, hastane gibi sessizlik isteyen veya egzoz gazının olmaması gereken iç mekanlarda kullanım için de geçerlidir. Fiş ve kablo ile uğraşmak istemiyorsanız kesinlikle akülü testereler sizin için biçilmiş kaftan olacaktır.
Her motorlu testereyi kullanabilir miyim ?
Eğer tecrübeli bir kullanıcı iseniz tüm modelleri kullanabilirsiniz. Ama daha önce motorlu testere kullanmadıysanız veya bir kaç kez kullandıysanız motorun güçlü olmasından ziyade motora ne kadar hakim olduğunuz önemlidir. Motorlu testere bir alet olmaktan çok sizin bir uzvunuz gibidir. Kaldıramadığınız, taşıyamadığınız, kontrol edemediğiniz, hareket ettirmediğiniz bir motorlu testereyi kullanamazsınız. İşinizin gerektirdiğinden daha ağır daha güçlü bir motorlu testere size olumlu değil olumsuz şekilde yansır. Motorlu testerenizde oluşan titreşimler ellerinize ve kollarınıza belirli bir süre sonra ( 20 dakikalık sürekli çalışmada ağırlığı hissedeceksiniz) artı yük olarak binmeye başlar. Motorlu testereniz ağırlaşmaya başlar. Motorlu testerenizi seçmede özellikle fiziksel durumunuzu göz önüne almanız faydalı olacaktır.
Motorlu testerede hangi özellikler olmalı ?
Gelişen teknoloji ile motorlu testerelere bir çok özellik eklendi. Bunlardan kimisi güvenlik ile ilgili iken kimisi ise kullanıcının rahat kullanımı için opsiyonel özellikler. Örneğin benzinli testerelerde çekme ipiyle mücadele etmemek için kolay çalıştırma özelliği var. Dekompresyon valfide aynı şekilde motorun ilk çalıştırılmasında oluşan kompresyon-tersinir kuvvetleri azaltmak için bir özellik. Ellerinize ulaşan titreşimleri azaltmak için anti-vibrasyon özelliği var. Böylece ellerinize ve kollarınıza zamanla binen yük azaltılmış oluyor. Eski modellerde örneğin STIHL Contra veya 070 , titreşim sönümleme sistemi olmadığı için orman işçilerinde beyaz parmak hastalığı görülürdü. Güvenlik için geliştirilen özelliklerden bahsetmek gerekirse hızlı zincir freni özelliği var mesela. Böylece testereniz geri tepme yaptığında zincir freni otomatik olarak devreye girerek kullanıcının zarar görmesini engelliyor. Yada zincir değiştirdiğinizde zincir gerginliği ayarlarken zincirin elinizi kesmesini önlemek adına hızlı zincir germe özelliği var. En basitinden zincir tutucu var. Çok basit ama olmazsa olmaz bir özellik bu. 13.000 devirde çalışan bir motorlu testerede zincirin yaklaşık olarak 100 km/saat hızla döndüğünü biliyor muydunuz ? Peki bu hızda dönen bir zincir koparsa ve fırlarsa nasıl bir ölümcül kazaya yol açabilir sizce ? Kopya ve sahte ürünlerde, özellikle marka olmayan ucuz motorlu testerelerde zincir tutucu bulunmamaktadır. Konusu açılmışken kopya ve sahte ürünlerin maliyetinin her daim size çok pahalıya geleceğininde altını çizelim.
Özellikle motorlu testereleri yoğun kullananlar zincir yağının ayarlanabilir olmasını isterler. Farklı ağaç tiplerinde, farklı çevre şartlarında zincirin farklı yağlanması gerekir. Akıllı karbüratörlerde karbüratör ayarına gerek duymadan otomatik ayar yaparak kullanıcıyı yüksek devir, alçak devir, rölanti devri ayarlarını yapmaktan kurtarırlar. Aynı şekilde kompansatör sistemi olan bir motorlu testerede hava filtresi ne kadar kirlenirse kirlensin optimum çalışma performansını sürdürecektir.Akıllı motor yönetim sistemleri (M-tronic) bir çok ayarın motorun hafızasında kalmasını ve ilk çalıştırmanızda bu ayarları geri çağırması olarak özetlenebilir. Benzinli testerelerde yakıt karışımına çok dikkat etmek gerekir. M-tronic sistem bu konuda da kullanıcıya yardımcı olmaktadır.
Görüleceği üzere hangi motorlu testereyi seçeceğinize karar verdikten sonra farklı özellik talepleriniz ile nokta atışı yapabilirsiniz.
Hangi motorlu testereyi seçerseniz seçin gerekli koruyucu ekipmana mutlaka sahip olun ve kullanma kılavuzunu motorunuzla çalışmaya başlamadan önce okuyun.
Vakit ayırıp okuduğunuz için teşekkür ederim. Umarım seçiminizi kolaylaştıracak bilgilerin tamamını bulabilmişsinizdir.
